Balik-tanaw: Pistang Obando 1894

Sa aklat na Yesterdays in the Philippines na inilathala noong 1898, inilarawan ng Amerikanong si Joseph Earle Stevens ang kanyang karanasan sa pagpunta sa Obando  noong taong 1894sa kapistahan ng kanilang tatlong patron: San Pascual Baylon, Santa Clara at Virgen ng Salambao. Partikular na binigyang-diin ni Stevens ang pagsasayaw ng mga namamanata roon bilang isang paraan ng kanilang panata, mapa-lalaki, babae, bata, matanda, ama o ina man. 

Fiesta of Obando 1894

Bayluhan sa loob ng simbahan ng Obando ca. '30s

Several days ago, a number of us went up the railroad line to see a “fiesta" at a little village called Obando. It was a religious observance lasting three days, and pilgrims from many villages thought it their duty to go there on foot. A great dingy old church with buttressed walls yards thick, a large plaza shaded by big trees, and beyond, on all sides, the native houses. Such a crowd I have rarely seen. Everybody seemed to think it his duty to dance; and men, women, old men and children, mothers with babies and papas with kids, shouted, jumped around, danced, joggled each other and rumpussed about until they were blue in the face, dripping with heat, and covered with dust. Then they would stop and another crowd takes up the play. As the circus proceeded, the crowds increased; the old church was packed with worshippers who brought candles and receiving a blessing, spent an hour or so on the stone pavements in positions of contrite humility. Around the walls of the church were placed realistic paintings of the chromo order, representing hell and the river Styx, and as the natives looked at portraits of devils driving nails into the heads of the tormented, of sulphurous flames that licked the cheeks of the wicked in this world, or serpents that twined themselves into square knots around the chests of a dozen unfortunates, and of countless homed demons who plucked out the heartstrings of the condemned, they counted their beads with renewed vigor and mumbled long prayers. Countless little booths stood like mushrooms round about outside, and cheap jewelry, made in Germany, found ready sale. The dancing and shouting increased as the sun sank in the west, until the ground fairly shook and the dust arose in vast clouds. Around the edge of the church, under the porticoes, slept sections of the multitude who were preparing themselves to take part in the proceedings when others were tired out. It was a motley crowd, a motley scene, and an unforgettable collection of perfumes.

Ang pista sa Obando ay ipinagdiriwang taun-taon tuwing ika-17, 18 at 19 ng Mayo. Sa kasamaang palad, nabomba ang simbahan noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig at kasama ang orihinal na imahen ng mga patron na nasira o nawala. Pansamantalang naitigil ang pagsasayaw noong dekada '70s dahil ito raw ay hindi nakaayon sa liturhiya. Bulong-bulungan daw noon na palihim na umiindak pa rin ang mga namamanata tuwing sila ay bumibisita sa Obando. Salamat sa Diyos at muling naibalik ang tradisyon ng pagsasayaw sa Obando.

Halina sa bayang ito kung saan ang bawat indak at kahilingan, bawat galaw ay pasasalamat at ang bawat imbay ay panalangin.

17 ng Mayo, 2013

Malinta, Lungsod ng Valenzuela

Prusisyon sa Pistang Bayan ng Marilao

Ipinagdiriwang ng bayan ng Marilao ang kanyang pistang bayan tuwing ika-8 ng Mayo taon-taon bilang paggunita sa pagpapakita ni San Miguel Arcangel sa Bundok ng Garganto sa Italya. Bagamat payak ang kanilang pagdiriwang, mamamalas pa rin sa mga taga-Marilao ang ilan sa kanilang nakagawiang tradisyon.

Matapos ang misa mayor sa umaga ay inilalabas pa rin nila sa isang prusisyon ang mga imahen ng santo na tradisyunal na kasali sa hanay mula pa man noong unang panahon.

Una sa hanay ay si San Antonio de Padua. Ang matandang parokya ng Marilao ay may espesyal na pamimintuho sa santong ito. Isang patunay rito ang pagkakaroon ng lugar ni San Antonio sa pinakataas na bahagi ng lumang retablo ng simbahan. Sa kasalukuyan, ang imahen ay nasa kliwang bahagi ng "transept" ng simbahan malapit sa retablo ng Birhen ng Guadalupe. Sa buong lalawigan ng Bulacan, tanging ang carroza ni San Antonio na lamang ang lumalabas na naiilawan sa pamamagitan ng kalburo. Bihira na ang ganitong uri ng paraan ng pagpapailaw sa mga karo sa prusisyon sa kasalukuyan.

Ikalawa sa hanay ay ang patron ng parokya, si San Miguel Arcangel. Makikita ang magiting na patron na akmang nakikipaglaban sa isang demonyo habang natatapakan niya ito. Ang imahen ay nakalulan sa isang magandang karosa na may mga antigong virina na hugis pomelo. Dinala sa Parokya ni San Francisco ng Assisi sa Meycauayan ang imaheng ito noong 1978 upang isama sa prusisyon sa pagdiriwang ng ika-400 taon ng pagkakatatag ng nasabing bayan.

Ikatlo ay ang imahen ng  Mahal na Birheng Maria sa titlulong La Inmaculada Concepcion. Ang imaheng ito na yari sa garing (ivory) aysa tuwing prusisyon sa kapistahan lamang lumalabas.

Maligayang Kapistahan, San Miguel Arcangel! Masayang Pista, Marileño!

Pagoda sa Meycauayan

Isa sa mga nananatiling masasayang pagpipista sa Lungsod ng Meycauayan ay ang Pista ng Mahal na Señor ng Liputan. Ang Liputan ay isang baranggay sa Meycauayan na nararating lamang sa pamamagitan ng bangka. Dahil sa isa itong pamayanang napaliligiran ng tubig, ang pangunahing hanapbuhay na pinagkakakitaan ng mga nakatira rito ay pangingisda. Isa ang Liputan sa mga baranggay na may maliit na bilang ng populasyon ngunit masasabing karamihan ng mga nakatira rito ay nakaririwasa sa buhay.

Sikat ang Liputan sa kabayanan ng Meycauayan dahil tuwing sasapit ang unang Linggo ng Mayo, sila ay nagpapagoda sa ilog. Dinadala nila sa kabayanan ang kanilang patron, ang imahen ng Santo Cristo na magiliw nilang tinatawag na Mahal na Señor, kasama ng iba pang mga imahen. Inilululan ito sa dalawang kasko na kinalalagyan ng isang pagodang yari sa bakal at ipinuprusisyon sa katubigan ng Ilog ng Meycauayan sa pagitan ng ika-8 hanggang ika-9 ng umaga. Noong mga unang panahon, ang mga kasko ay hinihila ng maliliit na bangka na tinatawag na "pituya".  Ito ay dumadaong sa punduhan ng mga huling isda sa palengke kung saan ay ibinababa nila rito ang mga pasahero ng pagoda kasama na rin ang mga imahen upang sila ay magprusisyon sa kabayanan. Dadalhin ang mga imahen sa simbahang malaki upang pagmisahan at pagkatapos ay ipuprusisyon muli sila sa kabayanan pabalik sa pagoda. Muling babalik ang lahat sa pagoda upang magprusisyon muli sa ilog pabalik ng Liputan. Pagbalik sa kanilang barrio, muli silang mapuprusisyon pabalik sa bisita. Kinagabihan, isang procesion solemne ang isinasagawa sa palibot ng barrio. Dahil maliit ang sukat ng lupa nila, sinasabing umiikot ang prusisyon nang pitong beses sa palibot ng barrio.

Ang pagpipistang ito ay hindi lamang nagpapatunay na may mga natatangi pang tradisyon ang lungsod kundi napapatunay na sa paglipas ng panahon, sa kabila ng mabilis na takbo ng panahon, may mga pamayanan pa rin na magiliw na ipinagpapatuloy ang tradisyong ipinamana sa kanila ng kanilang mga ninuno.

04 Mayo 2013

Lungsod ng Meycauayan